علاوه بر زبان انسان، زبان‌های زیادی وجود دارند که برای ارتباط با رشته‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال زبان کامپیوتر زبان باینری بوده و از مجموعه صفر و یک‌های زیادی تشکیل شده است. حسابداری نیز یک زبان مستقل است و با استفاده از آن می توانیم موقعیت مالی سازمان‌ها را بررسی نماییم.
در صورتی که بخواهید به طور تخصصی در حوزه حسابداری کار کنید باید بتوانید با آن ارتباط برقرار نموده و اصطلاحات لازم را بیاموزید. در واقع باید بدانید که اصول اولیه حسابداری چیست؟ در این مقاله از کالج حسابداری سعی می‌کنیم تا شما را با مفاهیم و اصول اولیه حسابداری آشنا کنیم. برخی از مهم ترین این اصول عبارتند از:
- تعریف حسابداری
- عناصر حسابداری
- انواع حسابداری
- تعیین ماهیت حساب
- تعیین دوره مالی
- حساب های موقت
- حساب های دائم
- مفهوم بدهکار و بستانکار
تعریف حسابداری
یکی از پرکاربردترین رشته‌هایی است که با تمامی مشاغل در ارتباط بوده و جزو نیازهای اولیه در هر کسب و کار موفق به حساب می آید. در روند ثبت معاملات مالی، جمع‌بندی و تجزیه و تحلیل گزارش های مختلف و نظارت بر تمامی این موارد از زبان اصول اولیه حسابداری استفاده می‌شود. این علم تخصصی باعث بهره‌وری هرچه بیشتر یک سازمان خواهد شد.
در یک تجارت باید بستانکاری‌ها و بدهی‌ها، هزینه‌ها، درآمدها و تمامی گزارشات به طور دقیق ثبت شوند.حسابداری فن ثبت رویدادهای مالی است که با استفاده از آن می‌توان تمامی اطلاعات مربوط به معاملات و رویدادهای مالی یک مؤسسه را جمع آوری و تجزیه و تحلیل نموده و در نهایت از این اطلاعات گزارشاتی را جهت ارائه به مدیر یا مدیران استخراج نمود.
حالا که با مفهوم حسابداری آشنا شدید به شما پیشنهاد می‌کنم برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه آموزش حسابداری مراجعه کنید تا با تخصص‌ترین انواع آموزش‌های حسابداری بهره‌مند شوید.
عناصر حسابداری
دارایی‌ها و بدهی‌ها و سرمایه و درآمد و هزینه‌ها عناصر اصول اولیه حسابداری هستند که در حسابداری آن‌ها را به صورت زیر تعریف نموده اند:
دارایی ها
کلیه اموال، مطالبات و سایر منابع متعلق به یک مؤسسه که درنتیجه معاملات،عملیات مالی یا سایر رویدادها ایجاد شده و قابل شناسایی به پول بوده و دارای منافع آتی است را دارایی گویند. اگر بخواهیم چند دارایی اساسی را نام ببریم به موارد زیر اشاره می کنیم.۱- وجوه نقد ۲- مطالبات(بدهکاران) ۳- موجودی‌های جنسی و کالا ۴- دارایی‌های ثابت وتجهیزات
عناصر حسابداری شامل دارایی، بدهی، سرمایه و درآمد است.
بدهی ها
بدهی‌ها تعهداتی است که یک مؤسسه در مقابل اشخاص و موسسات دیگر دارد و از معاملات و رویدادهای گذشته ناشی شده اند و باید با پرداخت پول یا تحویل کالا یا انجم خدمات یا انتقال سایر اقلام دارایی ها تسویه گردند. موسسات بر حسب نوع و حجم فعالیت و معاملات خود بدهی‌های گوناگون دارند. نمونه‌های زیر می‌تواند از بدهی‌های یک مؤسسه باشد.۱- بستانکاران۲- اسناد پرداختنی۳- وام‌هابرای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه آموزش حسابرسی مراجعه کنید.
سرمایه
حق مالی صاحب یا صاحبان سرمایه یک مؤسسه نسبت به دارایی‌های آن مؤسسه را سرمایه گویند و یا در واقع با کسر کردن بدهی‌های یک مؤسسه از کل دارایی‌های آن مؤسسه سرمایه به دست خواهد آمد. یعنی اگر ما بدهی‌هایمان را از دارایی‌هایمان پرداخت کنیم هر چه باقی ماند سرمایه ماست.معادله حسابداری که در واقع اساس اصول اولیه حسابداری بر آن استوار است در همه حال باید برابر و مساوی باشد و ترازوی فوق توازن داشته باشد در غیر این صورت حسابداری صحیح انجام نپذیرفته‌است. معادله اصول اولیه حسابداری به صورت خلاصه به صورت زیر می‌باشد.
دارائی‌ها = بدهی + سرمایه
درآمد
درآمد بهای کالای فروش رفته، یا خدمات انجام شده برای مشتریان و نتایج سایر فعالیت‌های عادی یک مؤسسه در یک دوره مالی که به تحصیل وجه نقد و افزایش سایر دارایی‌ها و یا کاهش بدهی‌ها منجر می شوند گویند.برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد حسابداری مدیریت به صفحه آموزش حسابداری مدیریت مراجعه کنید.
هزینه
شرکت‌ها و موسسات برای اداره امور و انجام دادن فعالیت‌های مربوط به کسب درآمد، مخارجی نظیر خرید مواد و کالا و پرداخت دستمزد، اجاره،آب و برق و غیره انجام می دهند که باعث خروج وجه نقد و کاهش سایر دارایی‌ها و یا افزایش بدهی‌های مؤسسه می گردد که به آن مخارج واقع شده که منافع آتی ندارد هزینه گویند.بعضی هم درآمد را افزایش ناخالص دارایی‌ها و یا کاهش نا خالص بدهی‌ها و هزینه‌ها را کاهش ناخالص دارایی‌ها و یا افزایش نا خالص بدهی‌ها که ناشی از فعالیت‌های انتفاعی واحد تجاری است و در سرمایه تغییر ایجاد می نماید تعریف کرده‌اند.
انواع حسابداری
حال که می‌دانید اصول اولیه حسابداری چیست؟ می‌توانید با انواع حسابداری به طور مختصر آشنا شوید. هر یک از شاخه‌های این علم هدفی جداگانه دارند و با توجه به نوع سازمان یا شرکت، مورد نیاز هستند.
انواع حسابداری مثل حسابدرای مالی و مدیریت
- حسابداری بیمه: حسابداری در دفاتر موسسات کوچک و بزرگ بیمه
- حسابداری مالیاتی: سازمان دارایی و امور مالیاتی
- حسابداری صنعتی: حسابداری در واحدهای تولیدی و صنعتی
- حسابداری بانک: متصدی و سرپرست شعب بانک
- حسابداری مالی: انجام امور حسابداری کلیه موسسات تجاری و غیر انتفاعی
- حسابداری دولتی: حسابدار یا عامل ذی حساب در کلیه ادارات دولتی و سازمان‌ها
همچنین امکان دسته بندی حسابداری در بین انواع شرکت‌های مختلف هم وجود دارد:
- حسابداری خدماتی
- حسابداری بازرگانی
- حسابداری تولیدی
- تعیین ماهیت حساب
برای مشخص شدن ماهیت هر حساب کافی است که بدانیم این حساب جزو دارائی است یا جزو بدهی و یا سرمایه که در این صورت خود به خود ماهیت آن مشخص خواهد شد. حساب‌های دسته دارائی همیشه ماهیت بدهکار دارند و حساب‌های دسته بدهی و سرمایه ماهیت بستانکار دارند.
دارائی‌ها=بدهی‌ها+سرمایه ماهیت بدهکار
تعریف دوره مالی
به یک دوره فعالیت، معاملات و عملکرد هر مؤسسه را دوره مالی گویند. این دوره می تواند ۱ ماهه، ۳ ماهه، ۶ ماهه یا یکساله باشد. در اکثر مواقع یک دوره مالی با سال تقویمی برابر است اما گاها می‌تواند تاریخ شروع دوره مالی با تاریخ شروع فعالیت و ثبت شرکت برابر باشد و به‌صورت یکساله لحاظ گردد.
حساب های موقت
به حساب‌هایی موقت گفته می شود که در پایان دوره مالی بسته می شوند یعنی مانده آن‌ها مربوط به همان دوره مالی بوده ودر پایان دوره مالی صفر می‌گردند. شامل: خرید، فروش، برگشت از خرید، برگشت از فروش، هزینه و درآمد است.
حساب های دائم
این نوع حساب، حساب‌هایی هستند که از ابتدای تاسیس یک واحد تجاری افتتاح شده و عملیات حسابداری سال‌های مختلف در آن‌ها انجام شده و مانده آن‌ها از یک سال به سال مالی بعد منتقل می شوند. ضمناً به این نوع حساب‌ها ، حساب‌های ترازنامه ای هم می‌گویند مثل دارایی‌ها، بدهی‌ها و حساب سرمایه است. این نوع حساب شامل موجودی نقد و بانک، حساب‌های دریافتنی تجاری، سرمایه و غیره است که مانده آن‌ها در پایان دوره مالی بسته شده و به طور مستقیم به دوره مالی بعد منتقل می‌گردد.
مفهوم بدهکار و بستانکار
معمولا حسابی که در ثبت رویدادهای مالی در وضعیت دریافت قرار می‌گیرد (گیرنده) بدهکار نامیده می‌شود و حسابی که در وضعیت پرداخت قرار می‌گیرد (پرداخت کننده) را بستانکار می‌نامند. برای ثبت رویدادهای مالی همیشه دو طرف وجود دارد که اصطلاحا به این نوع ثبت، حسابداری دوبل گفته می‌شود که این نام در تقابل با حسابداری یک طرفه دفتری که در قدیم و به صورت سنتی استفاده می‌شده، نامیده می‌شود و معمولا در هنگام ثبت اسناد مالی طرف بدهکار و طرف دوم بستانکار را ثبت می‌نمایند.
جمع‌بندی
ما در مقاله در مورد اصول اولیه حسابداری مثل دارایی‌ها، بدهی‌ها، سرمایه، درآمد و هزینه‌ها صحبت کردیم و شما را با حسابداری و انواع حسابداری مانند حسابداری مالی، مدیریت، خدماتی، بازرگانی و تولیدی آشنا کردیم. شما چه مفاهیم دیگری از اصول اولیه حسابداری آشنایی دارید لطفا با ما با اشتراک بگذارید.